واسنجی اثر الگوها و شاخص‌های پیوند از دور بر رخداد خشکسالی‌های استان گلستان

نویسندگان

  • غلامرضا روشن استادیار اقلیم‌شناسی، گروه جغرافیا دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
  • قاسم لکزاشکور دانشجوی کارشناسی ارشد مخاطرات آب و هوایی دانشگاه گلستان، گرگان، ایران
چکیده مقاله:

پدیده خشکسالی یکی از مهم‌ترین بلایای طبیعی است که بسیاری از کشورها را تحت تأثیر خود قرار داده و باعث بروز بسیاری مشکلات از جمله اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی شده است. عوامل مختلفی در رخداد خشکسالی (ترسالی) ها برای یک منطقه تأثیرگذار می‌باشد. ازجمله این عوامل می‌توان به شاخص‌های اقلیمی و پیوند از دوری اشاره نمود. بدین منظور در مطالعه‌ی حاضر از داده‌های بارش 39 ایستگاه باران‌سنجی و هواشناسی استان گلستان که دارای آمار بلندمدت و پایه زمانی مشترک 33 ساله (1982-2014) بودند، استفاده و رخداد خشکسالی/ترسالی‌های آن بر مبنای شاخص نمره Z بارش با الگوهای پیوند از دور مورد واکاوی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان دادند که برای ماه‌های آوریل با 5 درصد معناداری ایستگاه‌ها، مارس با 15 درصد، دسامبر با 31 درصد، می با 41 و آگوست با 55 درصد ایستگاه‌های مطالعاتی، روند تغییرات شاخص نمره Z بارش، کاهشی و معنادار بوده به‌گونه‌ای که این شرایط گویای تقویت و تشدید خشکسالیها برای این ماه‌ها و ایستگاه‌های استان می‌باشد. همچنین دیگر یافته‌های تحقیق حاضر نشان دادند که برای الگوهای پیوند از دور نوسانات اطلس شمالی، الگوهای قطبی، نوسانات چند دهه اخیر اقیانوس اطلس، شاخص الگوی اطلس شرقی/ غرب روسیه،، نوسان دریای شمال و الگوی اسکاندیناوی، فاز مثبت (منفی) آن‌ها باعث تقویت ترسالی‌ها (خشکسالی­ها) گردیده است؛ اما برای الگوهای نوسان قطب جنوب، الگوی اطلس شرقی و دمای سطح آب حاره‌ای اطلس شمالی، فاز مثبت (منفی) این شاخص‌ها با رخداد خشک‌سالی‌ها (ترسالی‌ها) همراه بوده است. درنهایت یافته‌های این تحقیق می‌تواند گامی مؤثر در کنترل و مدیریت منابع آبی استان بوده، به‌طوری‌که با شناخت صحیح از رابطه بین الگوهای پیوند از دور و بارش‌های استان گلستان می‌توان، پیش‌بینی مناسبی از تغییرات بارشی فصل‌های آتی ارائه نمود تا بدین‌وسیله بتوان با شناخت مناسب از رخداد خشکسالی ها و ترسالی‌ها مدیریت مناسب با رویکرد ریسک را مبذول نمود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تحلیل اثرگذاری سیگنال‌های اقلیمی پیوند از دور بر رخداد سیل مطالعه موردی : استان سیستان و بلوچستان

یکی از ویژگی­های خاص مناطق خشک عدم وجود نظم و روندی مشخص در ریزش­های جوی است. همین امر سبب به وجود امدن اقلیمی خاص گردیده است به نحوی که هر ساله شاهد سیلاب­های عظیم و یا خشکسالی­های شدیدی در این مناطق هستیم. در این تحقیق به منظور بررسی اثر گذاری همزمان سیگنال­های اقلیمی پیوند ازدور بر سیلاب­های استان سیستان و بلوچستان از داده­های بارش روزانه(1987-2013) 6 ایستگاه سینوپتیک، داده­های دبی پیک و سیگ...

متن کامل

شناسایی نقش الگوهای پیوند از دور بر دمای استان کردستان

برای انجام این پژوهش از داده‌های میانگین روزانه‌ی دمای11ایستگاه همدید و15ایستگاه اقلیمی در داخل و خارج از استان کردستان طی بازه‌ی زمانی 1/1/1340 تا 29/12/1388(21/3/1961 تا 19/1/2011)استفاده شد. به کمک روش زمین‌آمار کریگینگ برای هر روز جداگانه مقادیر دما بر روی یاخته‌های 6×6کیلومتر میان‌یابی شد. یک پایگاه داده‌‌ گاه‌جای در ابعاد811×18203 ایجاد شد که بر روی سطرها زمان(روز) و بر روی ستونها مکان، ی...

متن کامل

شناسایی نقش الگوهای پیوند از دور بر دمای استان کردستان

برای انجام این پژوهش از داده‌های میانگین روزانه‌ی دمای11ایستگاه همدید و15ایستگاه اقلیمی در داخل و خارج از استان کردستان طی بازه‌ی زمانی 1/1/1340 تا 29/12/1388(21/3/1961 تا 19/1/2011)استفاده شد. به کمک روش زمین‌آمار کریگینگ برای هر روز جداگانه مقادیر دما بر روی یاخته‌های 6×6کیلومتر میان‌یابی شد. یک پایگاه داده‌‌ گاه‌جای در ابعاد811×18203 ایجاد شد که بر روی سطرها زمان(روز) و بر روی ستونها مکان، ی...

متن کامل

پیش بینی خشکسالیهای استان خراسان شمالی با مدلHadCM3 و شاخصهای SPI وRDI

امروزه شبیه سازی داده های هواشناسی برای برنامه ریزیهای آینده در زمینه های طبیعی و انسانی از اهمیت بالایی برخوردار است. از جمله می توان به پیش بینی خشکسالی اشاره کرد که در این صورت می توان با برنامه ریزی مدون از خسارات احتمالی کاست. در این پژوهش، داده های مدل HADCM3 تحت سناریوهای انتشار A1B ،A2 و B1 برای پیش بینی داده های هواشناسی استان خراسان شمالی با بهره گیری از ریزگردان آماریLARS WG5 ریزمقیا...

متن کامل

شناسایی نقش الگوهای پیوند از دور بر دمای استان کردستان

برای انجام این پژوهش از داده های میانگین روزانه ی دمای11ایستگاه همدید و15ایستگاه اقلیمی در داخل و خارج از استان کردستان طی بازه ی زمانی 1/1/1340 تا 29/12/1388(21/3/1961 تا 19/1/2011)استفاده شد. به کمک روش زمین آمار کریگینگ برای هر روز جداگانه مقادیر دما بر روی یاخته های 6×6کیلومتر میان یابی شد. یک پایگاه داده گاه جای در ابعاد811×18203 ایجاد شد که بر روی سطرها زمان(روز) و بر روی ستونها مکان، یاخ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 29

صفحات  107- 124

تاریخ انتشار 2018-04-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023